आज साउने पहिलो सोमबार देशका विभिन्न भागमा शिव मन्दिरहरुमा पूजा अर्चना गर्नेहरुको भीड लागेको छ । भगवान शिवको बार सोमबार र साउन शिवको लागि महत्वपुर्ण महिना भएकोले साउन महिनामा प्राय सबै महिलाहरुले व्रत बस्ने गर्छन । साउनको सोमबारमा नयाँ व्रत शुरुवात गर्नेले साउन महिनामा पाचँ ओटा सोमबार परेको समयबाट व्रत बस्ने गर्छन् । विवाहितहरुले आफ्नो श्रीमानको लामो आयु र परिवारमा राम्रो होस् भन्ने कामना गर्न व्रत बस्छन् भने आफु दिनभरी भगवानको ध्यानमा तलिन हुन पाउँदा भोक नलाग्ने भक्तजनहरु बताउँछन् । ‘मनोकामना पूरा हुने भएकाले व्रत बस्ने गरेकी छु,’ गौशाला निवासी ४५ वर्षीया जया शर्माले भन्नुभयो– हरियो र पहेँलो चुरापोते लगाउने चलनचाहिँ पछि आएको हो, हिन्दूधर्म मान्ने भएकाले साउनमा सोमबार व्रत पहिलेदेखि नै बस्दै आएकी छु । उहाँले श्रीमानको दीर्घायु र सन्तानको सुखशान्तिको कामना गर्दै साउने सोमबारको व्रत बसी भगवान शिवको पूजा आराधना गरी जल चढाउने गर्नुभएको छ ।
अविवाहित महिलाहरुले राम्रोवर वा राम्रो श्रीमान पाउने विश्वासमा व्रत बस्ने चलन छ तर कति अविवाहित महिलाहरुले भने किन व्रत बसिन्छ भन्ने थाहा नभए पनि व्रत बस्ने गर्छन । यति मात्र नभएर अहिले आएर पुरुषहरुले पनि साउनको सोमबार व्रत बस्ने गर्छन् ।
साउन महिनामा हरियो चुरा र पोते लगाउने प्रचलनका विषयमा कुनै तथ्य नभए पनि पछिल्लो समयमा यो एउटा फेसनको रूपमा विकास भइरहेको छ । विवाहिता, अविवाहिता मात्र हैन, वृद्धदेखि बच्चालाई समेत हातभर हरियो र पहेँलो चुरा लगाइदिने फेसन नै बनेको छ । कलेजमा पढ्ने छात्राहरूले समेत हातभरि मेहेन्दी र नाडीभरि हरियो र पहेँलो रङ्गको चुरा लगाउने फेसनको रूपमा विकास भएको छ । उनीहरूलाई हरियो र पहेँलो चुरा लगाउनुको धार्मिक एवम् सांस्कृतिक महत्व थाहा छैन । हरियो चुराको सन्दर्भमा ग्रामीण महिलाको कथनअनुसार दुई पुत्र भएकी महिलाबाट चारवटा हरियो रङ्गको चुरा लिएर लगाएमा पुत्र प्राप्ति हुन्छ भन्ने अन्धविश्वास पनि रहिआएको छ ।
